Wednesday, April 28, 2010
Thursday, April 15, 2010
Wednesday, April 14, 2010
IKALAWANG AGTA/DUMAGAT PANUPPOY FESTIVAL,Ipinagdiwang!
Ni Kadengat BoyM
Sa kabila ng matinding kahirapan na nararanasan dahilan sa mabilis na pagkaubos ng mga likas-yaman na kanilang pinagkukunan ng ikinabubuhay, ang mga katutubong Agta/Dumagat ay hindi nakakalimot na magbigay ng papuri kay Makidepet (ngalan ng kanilang Diyos) sa mga biyaya nito sa kanila.
Suot ang kanilang mga kulay pulang bahag at tapis, mahigit sa 600 katutubong Agta/Dumagat ang nagtipon sa Plaza ng Inafanta, Quezon mula Abril 6 hanggang 8 para sa pagdiriwang ng kanilang Ikalawang Panuppoy Festival na may temang ” “Pagbabahagi at Pasasalamat sa patuloy na Pagpapaunlad at Pagtatanggol sa Lupaing Ninuno ng mga Katutubong Agta/Dumagat”.
Ang unang Panuppoy Festival ay ginanap noong Oktibre 2008 sa pangunguna ng Tribal Center for Development (TCD) at SAGIBIN-LN, ang pederasyon ng mga pamayanang katutubo sa anim na bayan sa hilagang Quezon sa pamamagitan ng proyektong pangkultura ng Cultural Center of the Philippines (CCP).
Sa taong ito, ang Non-Timber Forest Products- Task Force at Philippine Tropical Forest Conservation Foundation ang nagbigay ng suportang pinansyal para maisagawa ang ikalawang festival at sa pangunguna ni Quezon Tribal Governor Nap Buendicho. Ang mga pamayanan ay nagsipagdala ng kani-kanilang produkto na kanilang ipinagbili gaya ng sawali, mga yaring-kamay at mga produktong gubat na hindi kahoy. Itinampok ng SAGIBIN-LN ang kanilang nakaboteng Honey Bee (pulot.
Apat na mahahalagang gawain ang itinampok sa festival sa taong ito.
Quezon Candidates’ Forum
Sa unang araw, ginanap ang forum sa mga kandidato sa local na halalan sa lalawigan ng Quezon. Ilan sa mga dumalo sa forum ang mga kandidadto ng Lakas-KAMPI-CMD sa pangunguna ng tumatakbong Congresswoman Agnes Devanadera at ni G. Fred Pujeda na tumatakbong Mayor ang tiket nito sa pambayang posisyon ng Hen. Nakar. Samantala, mag-isang dumating si Mayor Leovigildo Rozul na kandidato ng Partido Liberal. Sa bandang hapon ay dumating din ang mga kandidato ng Magdalo at iba pang independent candidate. Nandoon din ang kinatawan ng tumatakbong vice-governor ng Quezon at kasalukuyang bokal Alcala.
Iniharap ng mga katutubo ang kanilang inihandang listahan ng mga kahilingan sa mga kandidato na tinawag nilang ADYENDA NG MGA KATUTUBO PARA SA PAG-UNLAD AT PAGBABAGO. Lumagda sa nakasulat na kasunduan ang mga kandidato ng Lakas-KAMPI-CMD sa pangunguna ni Sec. Devanadera. Sa kanyang pagmamadali na lumisan ay hindi nakapirma ang kasalukuyang punong bayan ng Hen. Nakar. Ilan sa mga pangunahing nilalaman ng kasunduan ay ang pagtutol sa pagtatayo ng mga dam gaya ng Laiban at Kanan B1 at ang pagbibigay ng permit sa pagmimina at pagtutroso sa kabundukan ng Quezon.
Nang banggitin ni Sec. Devanadera ang tungkol sa kanyang plano na gumawa ng batas tungkol sa pagtatayo ng REINA Development Authority ay tahimik lamang ang lahat. Matagal nang tinututulan ng mga magsasaka, mangingisda at mga katutubo ang planong pagtatayo ng airport at seaport sa Infanta dahil sisirain nito ang malawak na taniman ng palay at pangisdaan. Noong nakalipas na Byernes Santo ay nagsagawa ng malaking protesta ang may 1sanlibong mamamayan ng Casiguran ukol sa Aurora Special Economic Zone o ASEZA, isang katulad na proyekto ng mga Angara sa lalawigan ng Aurora. Tiniyak naman ni Devanadera na kanyang lubos na pinapahalagahan ang pagsasagawa ng masusing pag-uusap sa mga mamamayan upang makabuo ng mga makabuluhang proyekto at batas.
Multi-sectoral Forum
Ang Adyenda ng mga Katutubong Agta/Dumagat para sa Pag-unlad at Pagbabago ay iniharap din sa pagtitipon ng mga kinatawan at pamunuan ng iba’t-ibang ahensiya ng pamahalaan at NGOs upang hingin din ang kanilang suporta at katugunan sa ikalawang araw ng festival.
Ipinahayag ni Dir. Roberto Almonte ng NCIP Quezon Provincial Office ang nakakadudang pangyayari sa pagkakapatibay ng mga dating pamunuan ng NCIP National sa aplikasyon sa pagmimina ng PKSK-Nakar sa Viewdeck, Barangay Lumutan. Ayon sa kanya, hindi isinama sa nakasulat na report ang dokumentong nagpapatunay na pineke ang pirma ni Gob. Rafael Nantes sa permit na di umano ay ibinigay nito. Gayundin, ang report na ginawa at isinumite ng kanyang mga staff ay hindi dumaan sa kanya upang kanyang pagtibayin. Gayunpaman, binigyan pa rin ng pagpapatibay ng NCIP National at Regional office ang aplikasyon. Kung kaya, naging bulong-bulongan sa pagtitipon na maaaring minadali ang pagbibigay ng permit sa pagmimina ng PKSK at posibleng isa ito sa mga tinatawag na ”midnight deal” ng mga datihang opisyal ng NCIP.
Pinukol ng maraming tanong ang kinatawan ng DENR-CENRO ng Real tungkol sa malawakang iligal na pagpuputol ng kahoy. Pangunahing inireklamo ng mga katutubo ang kawalan ng aksiyon ng DENR upang pigilan ang illegal logging. ”Ayon sa ating usapan, ang mga katutubo ang siyang dapat makakuha ng mas maraming bilang sa Bantay-Gubat ngunit sa kasalukuyan mas marami pa rin ang Bantay-Gubat na Tagalog”, binigyang diin ni Tribal Gov. Nap Buendicho. Ang mga katutubo ang higit na nakakaalam ng pasikot-sikot sa kagubatan at kung paano ito higit na mapuprotektahan ayon pa sa kanya.
Tiniyak din ng kinatawan mula sa OPPAP na kanyang dadalin sa kanyang pakikipag-usap kay NCIP Exec. Dir. Quillaman at sa pamunuan ng OPPAP ang lahat ng nilalaman ng adyenda ng mga katutubo. Ang OPPAP ay may binuong katulad na dokumento sa sektro ng mga katutubo sa buong bansa.
Sa talakayan ay ipinangako ni Lt Cortez ng 1st IB na kanilang igagalang ang karapatang pantao ng mga katutubo sa pamayanan at sabay panawagan na tulungan silang maunawaan ang kakaibang kultura ng mga katutubo.
Nilahukan din ang forum ng mga kinatawan mula sa iba’t-ibang NGO gaya ng Team Energy, NTFP-TF, Haribon Foundation, TFDP at TCD.
IP Network (South Sierra Madre) Assembly
Habang isinasagawa ang forum sa Plaza ng Infanta ay ginanap din sa Mt. Carmel High School ang pagtitipon ng binuong samahan ng iba’t-ibang grupo ng mga katutubo sa South Sierra Madre sa pamamagitan ng Sulong! CAHRHIL. Ang IP Network South Sierra Madre ay pinamumunuan ni Ramcy Astoveza, ang director ng TCD. Pangunahin sa mga paksang tinalakay ang mga pamamaraan sa pagpapalakas ng samahan at pagtatalaga ng tagapag-ugnay ng network na nakuha ng kinatawan mula Camarenes sa tribung Kabihog.
Ang asembliya ay nilahukan ng mga katutubong Agta/Dumagat sa Hilagang Quezon, Ayta ng Timog Quezon, Tarlac at Camarines Norte at Agta ng Dinggalan at Casiguran, Aurora.
Ikalawang Panuppoy Festival
Binuksan ang huling araw ng festival sa isang ritwal ng pananalangin na pinamunuan ni tribal elder Erning Conchada at sa pambungad na pananalita ni tribal elder Jaime Avellaneda. Isang binalot na mga tuyong dahon ang sinindihan na nagdulot ng usok na siyang nag-umpisa ng pagbabasbas ng pasasalamat sa kalikasan at kay Makidepet para sa pagdiriwang. Sinundan ito ng sama-samang pagparada ng mga katutubo sa suot nilang bahag at tapis sa mga pangunahing daanan ng Infanta. Pinangunahan ng mga mag-aaral ng Sentrong Paaralan ng mga Agta(SPA) ang katutubong sayaw gamit ang mga piraso ng kawayan na nagdulot naman ng nakakaindak na tunog.
Pumarada din ang mahigit sa 40 kasapi ng Tanod Lupaing Ninuno dala ang kani-kanilang pana at sibat. Ang Tanod Lupaing Ninuo ay binubuo ng mga kalalakihan at kababaihang Agta mula sa iba’t-ibang pamayanan na handang magbigay ng kanilang oras para sa proteksiyon ng lupaing ninuno. Nilalakad ng SAGIBIN-LN at ni Tribal Governor Nap Buendicho na sila ay maging bahagi ng Barangay Tanod ng bawat barangay na nakakasakop sa kanilang mga pamayanan.
Matapos ang parada ay muling nagtipon ang mga katutubo sa Plaza ng Infanta kung saan nagkaroon ng programa na kinatampukan ng mga kulturang pagtatanghal ng mga mag-aaral ng SPA, paghahandog ng katutubong awitin ng mga matatandang Agta at mga pagpapahayag na pananalita ng mga panauhin. Iginawad din ang karangalan sa mga katutubong nagsipagwagi idinaos na Tribal Games sa pamamahala ng Philippine Olympic Committee. At ang pagkilala sa natatanging kontribusyon sa kapakanan ng tribu nina Dir. Roberto Almonte ng NCIP Quezon Provincial Office at Jenne de Beer ng NTFP-TF. Sa huling bahagi ng pagdiriwang ay isa-isang nagpakuha ng litrato ang bawat pamayanan sa pangunguna ng kani-kanilang chieftain.
Nagtapos ang pagdiriwang bandang alas-3 nang hapon. Ang lahat ay nagtungo sa Tando beach upang magdiwang ng tagumpay ng Ikalawang Panuppoy Festival ng mga Katutubong Agta/Dumagat.
ADYENDA NG MGA AGTA/DUMAGAT SA LALAWIGAN NG QUEZON PARA SA PAGBABAGO AT PAG-UNLAD
1. Sa Lupaing Ninuno
1. Kilalanin ang karapatan ng mga katutubo sa lupaing ninuno batay sa itinatadhana ng Indigenous People’s Rights Act o IPRA.
2. Maglaan ng karagdagang pondo sa NCIP para sa lahat ng gawain (gaya ng pagsusukat) na may kaugnayan sa aplikasyon sa CADT sa lahat ng bayan na may mga pamayanang katutubo.
3. Pondohan ang pagbubuo ng Ancestral Domain Sustainable Development and Protection Plan (ADSDPP) ng CADT sa bawat bayan na may mga pamayanang katutubo.
4. Repasuhin ang kasunduan sa pagitan MWSS, lokal na pamahalaan at ng ilang lider ng mga katutubo ukol sa Sumag-Umiray Transbasin Project sa Hen. Nakar. Tiyakin na ang pondong nakalaan para sa mga katutubo ay makakarating sa kapakinabangn ng mga katutubo.
5. Huwag payagang matuloy ang pagtatayo ng Laiban Dam, Kanan B1 Dam at iba pang dam na gagawin sa bahagi ng Lalawigan ng Quezon.
6. Huwag pahintulutan ang mga bagong aplikasyon sa mining, IFMA at SIFMA sa lalawigan ng Quezon. Ipatigil ang mga mining operation na sumisira sa kalikasan.
2. Sa Kalusugan
1. Maglaan ng isang milyong piso (P1,000.000.00) upang matugunan ang pangangailangan ng mga katutubo sa hospital. Ang pondong ito ay ilalagak sa pampublikong ospital sa Infanta at Lucena kung saan babawasin ang mga gastusin sa gamot at iba pang bayarin sa ospital ng mga katutubong nagpapatingin doon.
2. Magtayo ng IP desk sa bawat pampublikong ospital na siyang tutulong at mag-aasikaso sa mga katutubong nangangailangan. Ang IP desk ay dapat mayroong regular na katutubong staff na sinusuwelduhan ng panlalawigang lokal na pamahalaan.
3. Ang mga matatanda ng tribu ay mabigyan ng libre at ispesyal na atensyon sa mga pampublikong ospital sa lalawigan. Bigyan ng senior citizens ID ang lahat ng matatanda.
4. Bigyan ng Philhealth ID ang lahat ng pamilyang katutubo.
5. Maglaan ng karagdagang 50 % sa kasalukuyang pondo ng Programang Pangkalusugan ng bawat barangay. Ito ay gagamitin sa pagtatayo ng extension ng barangay health center sa bawat pamayanang katutubo na nasa loob ng barangay. Ang extension ng barangay health center ay dapat mayroong maliliit na botika at may kasanayang IP health worker na regular na kasapi ng Barangay Health Workers na naglilingkod particular lamang sa mga katutubo.
6. Gawing General Hospital ang ang CM Recto Memorial Hospital upang matugunan ang lahat ng pangangailangan sa hospitalisasyon hindi lamang ng mga katutubo kundi ng lahat ng mamayan sa Hilagang Quezon.
7. Itaas ng 100 % ang kasalukuyang budget sa Programang Kalusugan ng lahat ng lokal
na pamahalaan.
3. Sa Kabuhayan
1. Maglaan ng pondo ang lokal na pamahalaan para palakasin ang promosyon ng mga produktong katutubo gaya ng agrikultura, yaring-kamay, at iba pa.
2. Mabigyan ng kaukulang permit sa pag-ani, produksiyon at pagbebenta ng mga hindi kahoy na produktong gubat gaya ng uway, pulot, almasiga, at iba pa.
3. Magtalaga ng mga katutubong Bantay-Gubat na may inilaang kaukulang pondo para sa kanilang alawans.
4. Tulungan ang mga katutubo na mapalakas ang pagtatanim, pagpuproseso, at pagbebenta ng mga partikular na produkto ng mga pamayanan. Halimbawa, saging sa Polilio at citrus at kamoteng kahoy sa Baykuran at yokyok
5. Suportahan ang pagpapalakas sa wildlings nursery lalu na sa pagbubuo nito sa bawat pamayanan, pagpapataas ng kakayanan sa pagsasagawa at pagbebenta ng wildlings.
6. Maglaan ng pondo para sa Balik-Gubat Cooperative ng mga katutubo sa Hilagang Quezon.
7. Bigyan ng pantay na oportunidad ang mga katutubo sa mga naangkop na trabaho sa lokal na pamahalaan.
8. Magbigay ng bangkang angkop para sa pagbibiyahe ng mga produkto
4. Sa Edukasyon
1. Suportahan ang Sentrong Paaralan ng mga Agta na nagbibigay ng edukasyong angkop sa katutubo.
2. Dagdagan ng 30 ang bilang ng mga kabataang katutubo na tumatanggap ng scholarship sa high school at college sa bawat bayan. Ibatay ang mga pamantayan sa kakayanan at kakanyahan ng mga katutubo.
5. Sa Pagpapalakas ng Partisipasyon ng mga Katutubo sa Pamamahala
1. Italaga sa unang buwan ng panunungkulan ang mga kinatawang sektoral ng mga katutubo sa lahat ng antas ng lokal na sanggunian na itinatadhana ng mga umiiral na batas. Ilaan ang kaukulang pondo para sa mga programa at benepisyo ng kinatawang sektoral ng mga katutubo.
2. Magpagawa ng sentrong tanggapan ng mga tribu sa lalawigan ng Quezon at lahat ng bayan na mayroong mga pamayanang katutubo.
3. Magpasa ng ordinansa na naglalaan ng 5% sa IRA ng lalawigan, mga bayan at barangay na mayroong mga pamayanang katutubo na gagamitin sa pamamahala ng mga tribu taon-taon.
4. Magtalaga ng mga katutubong Bantay-Gubat na may inilaang kaukulang pondo para
5. sa kanilang alawans.
6. Gawing bahagi ang mga katutubo sa lahat ng kaukulang local special bodies na bumubuo ng mga polisiya at plano sa pag-unlad ng lalawigan at lahat ng bayan at barangay na may pamayanang katutubo.
7. Gawing regular na pagdiriwang ng lalawigan ng Quezon at ng mga bayang may mga katutubo lalu na sa Hilagang Quezon ang Panuppoy Festival. Maglaan ng taunang pondo sa pagsasagawa nito.
8. Ipatupad ang alituntunin sa IPRA sa pagpili at pagtatalaga ng mga Komisyoner ng NCIP.
6. Sa Pangkapayapaan
1. Ipagbawal ang pagtatayo ng kampo ng mga sundalo ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas sa mga pamayanan ng mga katutubo. Limitahan din ang kanilang pagdalaw o pagpasok sa mga pamayanan .
2. Tiyakin na sinusunod ng mga kawal ng Sandatahng Lakas ang lahat ng umiiral na batas ukol sa paggalang sa mga Karapatang Pantao.
3. Tulungan na magkaroon ng mga kasunduang pangkapayapaan na pangmatagalan ang mga armadong grupo upang matiyak ang kaligtasan, kapayapaan at pag-unlad ng mga pamayanang katutubo.
4. Magtalaga ng mga katutubo na susubaybay sa mga paglabag sa karapang pantao.
5. Magtalaga ng mga baranggay tanod na katutubo sa bawat barangay na pipiliin at ihahalal ng mga pamayanan. Ang mga katutubong tanod ay dapat tumanggap ng anumang benepisyo na tinatanggap ng tanod sa barangay. Sila ay partikular na magsisilbi sa kanilang nasasakupang pamayanang katutubo.
6. Maglagay ng mga Solar Energy sa mga Bahay-Pulungan ng mga katutubo.
7. Pagkalooban ng Radio ICOM na may kaukulang permit ang mga pamunuan ng mga katutubo.
1. Kilalanin ang karapatan ng mga katutubo sa lupaing ninuno batay sa itinatadhana ng Indigenous People’s Rights Act o IPRA.
2. Maglaan ng karagdagang pondo sa NCIP para sa lahat ng gawain (gaya ng pagsusukat) na may kaugnayan sa aplikasyon sa CADT sa lahat ng bayan na may mga pamayanang katutubo.
3. Pondohan ang pagbubuo ng Ancestral Domain Sustainable Development and Protection Plan (ADSDPP) ng CADT sa bawat bayan na may mga pamayanang katutubo.
4. Repasuhin ang kasunduan sa pagitan MWSS, lokal na pamahalaan at ng ilang lider ng mga katutubo ukol sa Sumag-Umiray Transbasin Project sa Hen. Nakar. Tiyakin na ang pondong nakalaan para sa mga katutubo ay makakarating sa kapakinabangn ng mga katutubo.
5. Huwag payagang matuloy ang pagtatayo ng Laiban Dam, Kanan B1 Dam at iba pang dam na gagawin sa bahagi ng Lalawigan ng Quezon.
6. Huwag pahintulutan ang mga bagong aplikasyon sa mining, IFMA at SIFMA sa lalawigan ng Quezon. Ipatigil ang mga mining operation na sumisira sa kalikasan.
2. Sa Kalusugan
1. Maglaan ng isang milyong piso (P1,000.000.00) upang matugunan ang pangangailangan ng mga katutubo sa hospital. Ang pondong ito ay ilalagak sa pampublikong ospital sa Infanta at Lucena kung saan babawasin ang mga gastusin sa gamot at iba pang bayarin sa ospital ng mga katutubong nagpapatingin doon.
2. Magtayo ng IP desk sa bawat pampublikong ospital na siyang tutulong at mag-aasikaso sa mga katutubong nangangailangan. Ang IP desk ay dapat mayroong regular na katutubong staff na sinusuwelduhan ng panlalawigang lokal na pamahalaan.
3. Ang mga matatanda ng tribu ay mabigyan ng libre at ispesyal na atensyon sa mga pampublikong ospital sa lalawigan. Bigyan ng senior citizens ID ang lahat ng matatanda.
4. Bigyan ng Philhealth ID ang lahat ng pamilyang katutubo.
5. Maglaan ng karagdagang 50 % sa kasalukuyang pondo ng Programang Pangkalusugan ng bawat barangay. Ito ay gagamitin sa pagtatayo ng extension ng barangay health center sa bawat pamayanang katutubo na nasa loob ng barangay. Ang extension ng barangay health center ay dapat mayroong maliliit na botika at may kasanayang IP health worker na regular na kasapi ng Barangay Health Workers na naglilingkod particular lamang sa mga katutubo.
6. Gawing General Hospital ang ang CM Recto Memorial Hospital upang matugunan ang lahat ng pangangailangan sa hospitalisasyon hindi lamang ng mga katutubo kundi ng lahat ng mamayan sa Hilagang Quezon.
7. Itaas ng 100 % ang kasalukuyang budget sa Programang Kalusugan ng lahat ng lokal
na pamahalaan.
3. Sa Kabuhayan
1. Maglaan ng pondo ang lokal na pamahalaan para palakasin ang promosyon ng mga produktong katutubo gaya ng agrikultura, yaring-kamay, at iba pa.
2. Mabigyan ng kaukulang permit sa pag-ani, produksiyon at pagbebenta ng mga hindi kahoy na produktong gubat gaya ng uway, pulot, almasiga, at iba pa.
3. Magtalaga ng mga katutubong Bantay-Gubat na may inilaang kaukulang pondo para sa kanilang alawans.
4. Tulungan ang mga katutubo na mapalakas ang pagtatanim, pagpuproseso, at pagbebenta ng mga partikular na produkto ng mga pamayanan. Halimbawa, saging sa Polilio at citrus at kamoteng kahoy sa Baykuran at yokyok
5. Suportahan ang pagpapalakas sa wildlings nursery lalu na sa pagbubuo nito sa bawat pamayanan, pagpapataas ng kakayanan sa pagsasagawa at pagbebenta ng wildlings.
6. Maglaan ng pondo para sa Balik-Gubat Cooperative ng mga katutubo sa Hilagang Quezon.
7. Bigyan ng pantay na oportunidad ang mga katutubo sa mga naangkop na trabaho sa lokal na pamahalaan.
8. Magbigay ng bangkang angkop para sa pagbibiyahe ng mga produkto
4. Sa Edukasyon
1. Suportahan ang Sentrong Paaralan ng mga Agta na nagbibigay ng edukasyong angkop sa katutubo.
2. Dagdagan ng 30 ang bilang ng mga kabataang katutubo na tumatanggap ng scholarship sa high school at college sa bawat bayan. Ibatay ang mga pamantayan sa kakayanan at kakanyahan ng mga katutubo.
5. Sa Pagpapalakas ng Partisipasyon ng mga Katutubo sa Pamamahala
1. Italaga sa unang buwan ng panunungkulan ang mga kinatawang sektoral ng mga katutubo sa lahat ng antas ng lokal na sanggunian na itinatadhana ng mga umiiral na batas. Ilaan ang kaukulang pondo para sa mga programa at benepisyo ng kinatawang sektoral ng mga katutubo.
2. Magpagawa ng sentrong tanggapan ng mga tribu sa lalawigan ng Quezon at lahat ng bayan na mayroong mga pamayanang katutubo.
3. Magpasa ng ordinansa na naglalaan ng 5% sa IRA ng lalawigan, mga bayan at barangay na mayroong mga pamayanang katutubo na gagamitin sa pamamahala ng mga tribu taon-taon.
4. Magtalaga ng mga katutubong Bantay-Gubat na may inilaang kaukulang pondo para
5. sa kanilang alawans.
6. Gawing bahagi ang mga katutubo sa lahat ng kaukulang local special bodies na bumubuo ng mga polisiya at plano sa pag-unlad ng lalawigan at lahat ng bayan at barangay na may pamayanang katutubo.
7. Gawing regular na pagdiriwang ng lalawigan ng Quezon at ng mga bayang may mga katutubo lalu na sa Hilagang Quezon ang Panuppoy Festival. Maglaan ng taunang pondo sa pagsasagawa nito.
8. Ipatupad ang alituntunin sa IPRA sa pagpili at pagtatalaga ng mga Komisyoner ng NCIP.
6. Sa Pangkapayapaan
1. Ipagbawal ang pagtatayo ng kampo ng mga sundalo ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas sa mga pamayanan ng mga katutubo. Limitahan din ang kanilang pagdalaw o pagpasok sa mga pamayanan .
2. Tiyakin na sinusunod ng mga kawal ng Sandatahng Lakas ang lahat ng umiiral na batas ukol sa paggalang sa mga Karapatang Pantao.
3. Tulungan na magkaroon ng mga kasunduang pangkapayapaan na pangmatagalan ang mga armadong grupo upang matiyak ang kaligtasan, kapayapaan at pag-unlad ng mga pamayanang katutubo.
4. Magtalaga ng mga katutubo na susubaybay sa mga paglabag sa karapang pantao.
5. Magtalaga ng mga baranggay tanod na katutubo sa bawat barangay na pipiliin at ihahalal ng mga pamayanan. Ang mga katutubong tanod ay dapat tumanggap ng anumang benepisyo na tinatanggap ng tanod sa barangay. Sila ay partikular na magsisilbi sa kanilang nasasakupang pamayanang katutubo.
6. Maglagay ng mga Solar Energy sa mga Bahay-Pulungan ng mga katutubo.
7. Pagkalooban ng Radio ICOM na may kaukulang permit ang mga pamunuan ng mga katutubo.
Subscribe to:
Posts (Atom)